Altzapedia
Author Archives: Malobra
Untziralekua, Herrerako
“Ez dakit zenbat denboraz jarraitu nuen bidean, tupustez milaka oihu berezik osaturiko harrabots zorrotz batek iratzarri ninduenean. Behatu nuen; mendi zut batzuen gibel-muga zeukaten bi muinoren artean nintzen, eta hogei tuasa barru, neraman bidea zakar trenkatzen zuen itsas adar batera … [Gehiago irakurri…]
Guardetxe (Gaiztarro)
KOKAPENA
Bidebietako Historiaren momentu batzuk
XII. mendean Antxo VI.a Nafarroako erregeak Leireko monasterioari Donostialdean zituen jabetza sorta bat eman zion eta horien artean Yrurdita saroia (“cubilare”) aurkitzen da, abeltzainen eta abereen babeslekua. 1465. urtean, ezagutzen den Altzako etxeen lehen zerrendan Parada eta Arnaobidao agertzen dira. … [Gehiago irakurri…]
Polentinoseko kondearen argazkiak
Aurelio de Comenares y Orgaz (Madril, 1873-1947), Polentinoseko kondea, beirazko 10.000 xafla estereoskopikoen egilea da, 1892 eta 1930 urte bitartean eginak, horietako 630 Euskal Herrian. Argazki horiek guztiak Interneten bitartez ikus daitezke, Fototeca del Patrimonio Histórico delakoaren helbidean, Conde de … [Gehiago irakurri…]
Eskaera orria
Kargatzen…
Intxaurrondo txuri beltzean
Irailaren 15ean “Intxaurrondo txuri beltzean” argazki liburua aurkeztu zen Intxaurrondo Kultur Etxean. Liburuan iazko santakruzetan egindako erakusketan ikusi ahal izan ziren argazkiak eta urtean zehar bildutako beste batzuk ikus daitezke, argazki bakoitzaren azalpenarekin. Argazkiak katalogatuak izan dira Altzako Tokiko Bilduman eta … [Gehiago irakurri…]
Altzako oinetxeak
Aurkibidea Iraganeko Altza sakabanatutako etxez eta baserriz jositako lurralde bat bezala irudika dezakegu, Altzagainako muinoan XIV. mendean eraikitako San Martzial elizaren inguruan kontzejuan antolaturik. Alabaina, etxe eta baserri guztiak ez ziren maila berekoak. Batzuk, gehienak, xumeak ziren, eta bertan bizi … [Gehiago irakurri…]
Zubikalea etxea
ZUBIKALEA (?) Dokumentazioa: 1635 Çubicalea. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Uba-Goia baserria
UBA-GOYA (7A, desagertua) Dokumentazioa: 1719 Bagoia; 1764 Huegui de arriba; 1782 Hubegui de arriba 1861; 1862; 1863; 1894. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Uba-Bea baserria
UBA-BEA (7A, desagertua) Dokumentazioa: 1764 Hubaco Echeuerria; 1782 Huba Echeberria; 1861; 1862; 1863 Uba-béa; 1894. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Txanparrene
Kokapena 43.320488, -1.954305 Dokumentazioa Etxearen lehen aipamena: 1535 Liçardichipi; Izenaren aldaerak: 1764 Lizardi chipi; 1782 Lizardichipi; 1863, 1862, 1894 Champarrene; XX Txaparrene Oharrak: 1764. urteko dokumentuan Lizardi etxea ‘Partido de Sarategui’-n dago eta Lizardi-chipi ‘Partido … [Gehiago irakurri…]
Txabaloene baserria
TXABALOENE (4B, desagertua) Dokumentazioa: 1719 Chavalorena; 1764 Chavolene o Saizar; 1782 Chabaloenea; 1863 Chabaloene; 1862 Chabola o Chabolonea. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Torroa de abaxo baserria
Dokumentazioa: 1764 Torroa de abaxo. Oharrak: TORRUAZAR eta TORROA DE ARRIBA (TORRUA) etxeekin batera aipatzen da eta seguruenik TORRUAZAR etxearen ondoan egongo zen. Ikus SARROETA. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 … [Gehiago irakurri…]
Josefa Tito (1802-1858) eta bere xaboi-fabrika Herreran
1847an jaio zen, gaur egun Herrerako plaza den tokian, Altzako lehen fabrika modernoa, emakume batek, Josefa Tito Recaldek, altxatutako xaboi-fabrika. Donostiar hori 1802ko apirilaren 9an jaio zen[1], eta 56 urte bete baino lehentxeago hil zen -1858ko martxoaren 18an-, zeukan enpresaburu … [Gehiago irakurri…]
Tapia baserria
TAPIA (?) Dokumentazioa: 1635. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Soston baserria
SOSTON (?) Dokumentazioa: 1635; 1719 Sustoi chiqui. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Soraburu baserria
SORABURU (8H) Dokumentazioa: 1764; 1782; 1805; 1861; 1863; 1862; 1894. XAGUENIA LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Serorategi etxea
SERORATEGI (5E) Dokumentazioa: 1719 Casa donde vive la serora; 1764 Casa Seroral; 1782 Casa Seroral; 1862 Seroretegui; 1894. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Sasotegi-Txiki etxea
SASOTEGI-TXIKI (6G) Dokumentazioa: 1894 Sasotegui-chiqui. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Sasotegi-Herrera etxea
SASOTEGI-HERRERA (?) Dokumentazioa: 1894 Sasotegui-herrera. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Sasotegi-Berri baserria
SASOTEGI-BERRI (5G) Dokumentazioa: 1894 Sasotegui-berri. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Sarroeta baserria
SARROETA (8B, desagertua) Dokumentazioa: [1302 Joan Sarrauta]; 1579 Molinos de Zarrauta; [1581 “termino llamado Sarrauta”]; 1588 molino de Ssarrauta; 1703; 1719 el molino de Zasueta; 1764. Oharrak: SARROETA batez ere leku baten izena da (“término”, “partido”) eta bertan dagoen errotarena. … [Gehiago irakurri…]
Santandertegi baserria
SANTANDERTEGI (5D, desagertua) Dokumentazioa: 1596 Santandertegui; 1719 Sanderdegui; 1761 Sandardegui; 1782 Sandarregui; 1805 Sanderregui Oharrak: Tellabidek ZANDARDEGI eta TXORRONTXA izenak jaso ditu etxe hau izendatzeko[1], baina gure ustez bi etxe ezberdin dira, biak bat bestetik oso gertu badaude ere (ikus … [Gehiago irakurri…]
Santa Barbara baserria
SANTA BARBARA (4D, desagertua) Dokumentazioa: 1764; 1782; 1805; 1861; 1862; 1863 Santa Barbara-eche; 1894. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Sanbarregi baserria
SANBARREGI (?) Dokumentazioa: 1782 Sanbarregui. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
San Marko etxea
Kantina? Harrobia? SAN MARKO (10H, desagertua) Dokumentazioa: 1894 San Marcos. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Portuandegi baserria
PORTUANDEGI (?) Dokumentazioa: 1719 Portuandegui. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Pedrenea baserria
PEDRENEA (?) Dokumentazioa: 1894. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Paskualdegi baserria
PASKUALDEGI (4B, desagertua) Dokumentazioa: 1860 Fragua; 1861; 1862 Pascualdegui o Fragua; 1863 Pascualdegui; Pascualdegui-chiqui (Fábrica de ferrería); 1894. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Paris baserria
Kokapena: Garbera auzoan. Gaur egun Paris-berri etxeak hartzen du bere lekua. Dokumentazioa: 1810-03-25: Altza Herrian dagoen Paris baserriaren salmenta, bertako bizilagun José Joaquín de Altunak bere jabetzekin, Francisco de Goicoechearen alde, 520 pesotan, 15 zilar-kobrezko errealeko. José Joaquín de Altuna, … [Gehiago irakurri…]
Parada-Goia baserria
PARADA-GOYA (10C) Dokumentazioa: 1719 Parada; 1764 Parada de arriba; 1782 Parada; 1860 Paradas; 1863; 1862; 1894. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Parada-Borda baserria
PARADA-BORDA (4C, desagertua) Dokumentazioa: 1764 Borda de Parada; 1782 Borda de Parada; 1861; 1863 Parada-chiqui; 1862 Chicuene o Parada chiqui; 1894. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Olozaga baserria
OLOZAGA (?) Dokumentazioa: 1635 Oloçaga. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Oleta etxea
OLETA (4F) Dokumentazioa: 1894. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Obrador baserria
OBRADOR (4B, desagertua) Dokumentazioa: 1861 Obradoro; 1863; 1862. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Txirrita!
Ekainaren 3an 80 urte beteko dira Txirrita bertsolari handia hil zela, Altzan, Gazteluene baserrian. Hernanin jaio, Errenterian bizi eta 70 urterekin herrena hasi zitzaion eta Altzako Arriaga baserrira etorri zen bizitzera, Juan Mari anaiarekin. Ondoren, Gazteluenera aldatu zen, Isabel arrebaren … [Gehiago irakurri…]
Mutiozabalenea baserria
MUTIOZABALENEA (4G, desagertua) Dokumentazioa: 1761 Paredes; 1764 Sagastiburu; 1782 Sagastiburu; 1805 Echerri; 1862 Echechiqui; 1894 Mutiozabalenea. Oharrak: Mutiozabal. Planoetan gutxi gorabehera kokapen horretan Paredes, Echerri eta Echechiqui agertzen dira. Sagastiburu, bestalde, kokapen zehatza ezezaguna da, baina 1764. urteko zerrendan “Partido … [Gehiago irakurri…]
Molinao, errota
MOLINAO (6G) Dokumentazioa: 1448 molino nuevo de Alça; 1456; 1495; 1528; [1523 pieza llamada Rotaberria; molino de Errotaberria];1635; 1703; [1719 molino de Fermín de Alduncin]; [1764 molino junto a Sasoategui]; 1805; 1861; 1863; 1862; 1894. AGUIRRE SORONDO, Antxon: “Nuestros molinos” … [Gehiago irakurri…]
Mirandaburu baserria
MIRANDABURU (11C, hondatua) Dokumentazioa: 1635; 1703; 1719; 1764; 1782 Miranda buru; 1861 Miranda-buru; 1863 Miranda-buru; 1862 Miranda-buru; 1894 Miranda-buru. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Miranda-Bea baserria
MIRANDA-BEA (4D, desagertua) Dokumentazioa: 1635 Marimiranda; 1703 Miranda bera; 1719 Miranda de yuso; 1764 Miranda de abajo; 1782 Miranda de abajo; 1805 Miranda; 1861; 1863 Miranda-béa; 1862 Miranda bea; 1894. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, … [Gehiago irakurri…]
