Altzapedia
Artxiboak: Arkitektura
Kutarro, bateria
Kokapena San Marko, 43.300170, -1.919027 Deskribapena Luis Nieva Quiñones, ingeniari militarra proiektatuta, 1888. urtean. Gerra Karlistaren ondorengo gerra inguruneari dagokiola, Kutarroko bateria Oiartzuneko eremu lubakituaren multzo gotortuaren zati da. Bateriak San Marko gotorlekuaren ekialdean +210 kotan kokatutako muino bat okupatzen … [Gehiago irakurri…]
Garbitokia, Molinaoko
Kokapena Molinao, 43.312725, -1.920946 Dokumentazioa El Fuerista – 1895-11-21: “El día 1 de diciembre próximo terminados los Oficios Divinos de la mañana, se sacarán a pública licitación en la sala Capitular de Pasajes de San Juan, las obras de conducción … [Gehiago irakurri…]
Urarte, etxea
Kokapena: 43.322316, -1.938874 Dokumentazioa: Oharrak: Tellabidek URALDE izena jasotzen du: “Barriada. CASAS DE LASA. Zona situada inmediatamente al oeste de GOMISTEGI. En ella se ubicaba el desaparecido caserío-molino JUANETXE.” Ikus Zalduakoerrota, Juanetxe eta José Antonio Lasa S.A. Erreferentziak: Altzako Tokiko … [Gehiago irakurri…]
Berratxo, baserria
Kokapena: 43.319304, -1.922102 Berra baserriko alboko eraikina. Upelak egiteko erabili zen eta 1909. urtean etxebizitza bihurtu zuten. Erreferentziak: Altzako Agiritegia: 001-44 D-04 – ERAIKIN PRIBATUAK Tellabide Azkolain, Josu: “Ezagutzen al duzu Altza“. In: Altza, Hautsa Kenduz VI (2001), 73. or.
Granja Sarasola
Kokapena: 43.316931, -1.932397 Erreferentziak: Granja Sarasola Altzako Tokiko Bilduman “Granja Sarasola etxearen gogorapenak” (Estibaus bloga, 2019-05-13)
Tiro Nazionala
Kokapena Bidebieta, 43.324201, -1.943442 Historia Bidebietako Tiro Nazionala 1907. urtean sortu zen, Donostiako “Representación del Tiro Nacional de San Sebastián” elkartearekin batera. Elkarte horrek lehen lursaila erosi zuen eta, 13 urte geroago, 1920ean egin zuen lursailen erosketarekin, tiro-eremua osatu zuen. … [Gehiago irakurri…]
La Paz poligonoa, inaugurazioa
La Paz poligonoaren inaugurazioa frankismoaren propaganda politikorako erabili zen, eta Franco berak parte hartu zuen etxebizitzen jabe berriei giltzak banatuz poligonoko 4. Blokean. 1965ko uztailaren 18ko agindu batez Espainiako babes ofizialeko 254 poligonoei “La Paz” izena ezartzen zaie, horietako 15 … [Gehiago irakurri…]
Juan XXIII Etxebizitzak, eraikina
Bidebietan, kiroldegia eta Moneda baserriaren artean dagoen, “Juan XXIII etxebizitzak” eraikinak, auzoan “bankarien etxea” bezala ezagutzen dena. Eraikin honen egilea Luis Peña Gantxegi arkitektoa da. Egin zenetik berrogei bat urte pasa badira ere oso egoera onean kontserbatzen da eta bertan … [Gehiago irakurri…]
“Colegio Amarillo”, eraikina
Kokapena: 43.324358, -1.940157 1976. urtean Bidebietan lehen ikastetxe publikoa eraikitzeko enkantea onartu zen eta, bi urte beranduago, eskolako lehen guraso elkartea sortu zen. Gaur egun, eraikin honetan Bidebietako Institutuaren Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza DBH ikasketak egiten dira eta bertan ere Auzoenea … [Gehiago irakurri…]
La Asunción Ikastetxea
Kokapena: 43.321825, -1.948296 HASTAPENAK La Asunción komentua 1882. urtean sortu zen. Urte hartan, Kongregazioaren fundatzailea zen Anne-Eugénie Milleret de Brou-k Mirakruz etxearen lur eremua aukeratu zuen komentu berria eraikitzeko. Frantzian III. Errepublika politika antiklerikala ezartzen ari zen eta, baldintza horietan, … [Gehiago irakurri…]
Ur-biltegiak, Gomistegiko
Gomistegin, Juan Karlos Gerra eta Azkuene kaleen artean, Mendiolarako bidezidorraren ondoan, badira bi ur-biltegi zilindriko bikiak, bereziak. Izan ere, Uliaren magalean ikus ditzakegun gainontzeko ur-biltegiak etxeko ur-hornikuntzaren sistemari lotuak daude, baina Gomistegiko hauek, berriz, mendia zeharkatzen duten hormigoizko tunelekin batera, … [Gehiago irakurri…]
Guardetxe (Gaiztarro)
KOKAPENA
Zubikalea etxea
ZUBIKALEA (?) Dokumentazioa: 1635 Çubicalea. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Uba-Goia baserria
UBA-GOYA (7A, desagertua) Dokumentazioa: 1719 Bagoia; 1764 Huegui de arriba; 1782 Hubegui de arriba 1861; 1862; 1863; 1894. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Uba-Bea baserria
UBA-BEA (7A, desagertua) Dokumentazioa: 1764 Hubaco Echeuerria; 1782 Huba Echeberria; 1861; 1862; 1863 Uba-béa; 1894. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Txanparrene
Kokapena 43.320488, -1.954305 Dokumentazioa Etxearen lehen aipamena: 1535 Liçardichipi; Izenaren aldaerak: 1764 Lizardi chipi; 1782 Lizardichipi; 1863, 1862, 1894 Champarrene; XX Txaparrene Oharrak: 1764. urteko dokumentuan Lizardi etxea ‘Partido de Sarategui’-n dago eta Lizardi-chipi ‘Partido … [Gehiago irakurri…]
Txabaloene baserria
TXABALOENE (4B, desagertua) Dokumentazioa: 1719 Chavalorena; 1764 Chavolene o Saizar; 1782 Chabaloenea; 1863 Chabaloene; 1862 Chabola o Chabolonea. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Torroa de abaxo baserria
Dokumentazioa: 1764 Torroa de abaxo. Oharrak: TORRUAZAR eta TORROA DE ARRIBA (TORRUA) etxeekin batera aipatzen da eta seguruenik TORRUAZAR etxearen ondoan egongo zen. Ikus SARROETA. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 … [Gehiago irakurri…]
Josefa Tito (1802-1858) eta bere xaboi-fabrika Herreran
1847an jaio zen, gaur egun Herrerako plaza den tokian, Altzako lehen fabrika modernoa, emakume batek, Josefa Tito Recaldek, altxatutako xaboi-fabrika. Donostiar hori 1802ko apirilaren 9an jaio zen[1], eta 56 urte bete baino lehentxeago hil zen -1858ko martxoaren 18an-, zeukan enpresaburu … [Gehiago irakurri…]
Tapia baserria
TAPIA (?) Dokumentazioa: 1635. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Soston baserria
SOSTON (?) Dokumentazioa: 1635; 1719 Sustoi chiqui. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Soraburu baserria
SORABURU (8H) Dokumentazioa: 1764; 1782; 1805; 1861; 1863; 1862; 1894. XAGUENIA LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Serorategi etxea
SERORATEGI (5E) Dokumentazioa: 1719 Casa donde vive la serora; 1764 Casa Seroral; 1782 Casa Seroral; 1862 Seroretegui; 1894. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Sasotegi-Txiki etxea
SASOTEGI-TXIKI (6G) Dokumentazioa: 1894 Sasotegui-chiqui. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Sasotegi-Herrera etxea
SASOTEGI-HERRERA (?) Dokumentazioa: 1894 Sasotegui-herrera. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Sasotegi-Berri baserria
SASOTEGI-BERRI (5G) Dokumentazioa: 1894 Sasotegui-berri. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Sarroeta baserria
SARROETA (8B, desagertua) Dokumentazioa: [1302 Joan Sarrauta]; 1579 Molinos de Zarrauta; [1581 “termino llamado Sarrauta”]; 1588 molino de Ssarrauta; 1703; 1719 el molino de Zasueta; 1764. Oharrak: SARROETA batez ere leku baten izena da (“término”, “partido”) eta bertan dagoen errotarena. … [Gehiago irakurri…]
Santandertegi baserria
SANTANDERTEGI (5D, desagertua) Dokumentazioa: 1596 Santandertegui; 1719 Sanderdegui; 1761 Sandardegui; 1782 Sandarregui; 1805 Sanderregui Oharrak: Tellabidek ZANDARDEGI eta TXORRONTXA izenak jaso ditu etxe hau izendatzeko[1], baina gure ustez bi etxe ezberdin dira, biak bat bestetik oso gertu badaude ere (ikus … [Gehiago irakurri…]
Santa Barbara baserria
SANTA BARBARA (4D, desagertua) Dokumentazioa: 1764; 1782; 1805; 1861; 1862; 1863 Santa Barbara-eche; 1894. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Sanbarregi baserria
SANBARREGI (?) Dokumentazioa: 1782 Sanbarregui. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
San Marko etxea
Kantina? Harrobia? SAN MARKO (10H, desagertua) Dokumentazioa: 1894 San Marcos. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Portuandegi baserria
PORTUANDEGI (?) Dokumentazioa: 1719 Portuandegui. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Pedrenea baserria
PEDRENEA (?) Dokumentazioa: 1894. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Paskualdegi baserria
PASKUALDEGI (4B, desagertua) Dokumentazioa: 1860 Fragua; 1861; 1862 Pascualdegui o Fragua; 1863 Pascualdegui; Pascualdegui-chiqui (Fábrica de ferrería); 1894. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Paris baserria
Kokapena: Garbera auzoan. Gaur egun Paris-berri etxeak hartzen du bere lekua. Dokumentazioa: 1810-03-25: Altza Herrian dagoen Paris baserriaren salmenta, bertako bizilagun José Joaquín de Altunak bere jabetzekin, Francisco de Goicoechearen alde, 520 pesotan, 15 zilar-kobrezko errealeko. José Joaquín de Altuna, … [Gehiago irakurri…]
Parada-Goia baserria
PARADA-GOYA (10C) Dokumentazioa: 1719 Parada; 1764 Parada de arriba; 1782 Parada; 1860 Paradas; 1863; 1862; 1894. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Parada-Borda baserria
PARADA-BORDA (4C, desagertua) Dokumentazioa: 1764 Borda de Parada; 1782 Borda de Parada; 1861; 1863 Parada-chiqui; 1862 Chicuene o Parada chiqui; 1894. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Olozaga baserria
OLOZAGA (?) Dokumentazioa: 1635 Oloçaga. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Oleta etxea
OLETA (4F) Dokumentazioa: 1894. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
Obrador baserria
OBRADOR (4B, desagertua) Dokumentazioa: 1861 Obradoro; 1863; 1862. LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
