Kokapena
Altza pasealekua, 18 ( 43.316742, -1.931391)
Dokumentazioa
Ermitaren lehen aipamena 1630-1647 urte bitartekoa da: «Yten allaron la liçençia del hordinario de Pamplona para hazer el oratorio o ermita de la calçada». Aipamena San Martzial Parrokiako Kontu Liburuan dago jasota (Donostiako Artxibo Historikoa, Altzako dokumentuak, 3. dok.), elizan gordetako dokumentuen inbentarioan. Ez du dokumentuaren data zehazten, baina XVI. mendearen amaieran edo XVII.aren hasieran izan zitekeen.
Deskribapena
Oinplano angeluzuzeneko ermita edo santutxo txiki bat zen, bi isurkiko teilatua eta horma kareztatuak zituena. Ataripe txiki bat zuen, non egurrezko barra batzuek Santa Barbararen irudia zegoen aldarerako bidea ixten zuten. Kontatzen dutenez, irudiak tamaina handikoa, polikromatua eta balio artistiko txikikoa izan behar zuen. Irudia desagertua dago.
Ermita 1960ko hamarkadaren amaiera arte existitu zen. 1967-1973 urte bitartean eraitsi zuten, Herreratik Altzagainarako igotzen den errepidea zabaltzeko egindako lanen ondorioz.
Santa Barbara
Ermita III. mendean Nikomedian (egungo Turkia) bizi izan zen martir kristaua den santa Barbararen izenpean geratuko da. Bere gurtza San Pio V.a aita santuak berretsi zuen 1568an, santu izendegian santu laguntzaile gisa. Bere eguna abenduaren 4an ospatzen da. Debozio herrikoi handiko santua da. Arriskuaren abokatutzat jotzen da: ekaitzak, artezilariak, artillariak, meatzariak, itsasgizonak. Bolborategiei “santabarbara” ere deitzen zaie. Bere irudia dorre batekin irudikatzen da, bere edertasunagatik bere aitak giltzapetu zuen bezala.
Erreferentziak
- Altzako Tokiko Bilduma: Santa Barbara ermita
- ALTZAKO HISTORIA MINTEGIA: Altzako euskarazko kronikak (1921-1936). Artiga Bilduma 7. Altzako Historia Mintegia (2010), (K 64) 40 or.
- HERRERA MORATINOS, Beatriz: Altza Historia y Patrimonio. Artiga Bilduma 4, Altzako Historia Mintegia (2001), 44 or.
- OLEAGA, Javier. “Diario de la Parroquia de San Pablo. Altza” In: Hautsa Kenduz IX (2007), 185-201 orr.
- ROQUERO USSIA, Mª Rosario: La vida cotidiana en Altza en los siglos XVII y XVIII. Artiga Bilduma 2. Altzako Historia Mintegia (1997), 34, 68, 95 orr.