Egilearen artxiboa: Malobra

EMAKUME ABERTZALE BATZA

ALTZAKO HISTORIA MINTEGIA: Altzako euskarazko kronikak (1921-1936). Artiga Bilduma 7. Altzako Historia Mintegia (2010), (K 82, 83, 85, 87, 96, 130, 151, 160 ) 60, 61, 63, 66,  76, 112, 125, 130 orr.

El Día, 1933-02-09 (kronikalaria: Itani)

Maria Uranga Sein, Herrerako Emakume Abertzale Batza-ko lendakaria

El Día, 1934-01-23 (kronikalaria: Itani)

Emakume Abertzale Batza

Askeneko ostegunian, beren aretoan, izan zuten Errera’ko emakumiak urteroko batzarra.

Lengo Artezkari Batza (Junta Directiva)’ri orain arte egin duten lanagatik eskertu ondorian, berriya izendatzia zuten arazo bat, eta onelaz jarri dute:

Lendakari: Asurmeni’tar Josebe.

Lendakari ordezkoa: Sansinenea’tar Josebe

Idazkari: Fernández’tar Miren.

Idazkari ordezkoa: Maritxalar’tar Josebe.

Diruzai: Eneterreaga’tar Erramona.

Batzarkideak: Agirrezabalaga’tar Imanole, Egaña’tar Koldobike, Berra’tar Nikole, Alkiza’tar Nikole, Guruzeaga’tar Bingene eta Sarasola’tar Mikele.

 

sortze data: 2012-11-12 / eguneratze data: 2019-05-07

Joxe Orbegozo Igartua “Milles”

Joxe Orbegozo, ezkerrekoa (Orbegozo familia, 1948)

Joxe Orbegozo Igartua “Milles” (Altza, ? / 1993-03-21). Miravalles / Milles baserrikoa. Pilotariaria izan zen. Familia iturrien arabera, bost aldiz Euskadiko txapelduna eta bi Espainiakoa zen.

Manuel Zapirainek kontatu zuenez, “Gure garai inguruko batzuak, esateko: Otaegi, Goikoetxea ta Orbegozo. Au izandu zan geiena nabarmendu zana. Nik lenguetan ezagutu detan onena, afizionatuetan ibili zan iritxirik Españiko txapeldun izatera, Loiolako Etxarri lagun zuela.”

Bestetik, Antxotarrok Historia Mintegiaren eskutik beste kronika hau jaso dugu: “1935eko neguan Gipuzkoako Batzoki arteko pelota txapelketa hasi zen, eta antxotarrok Jose Manuel Linazasoro (Txulofronton) eta Jose Orbegozo bikotea aurkeztu genuen. Alegia, aurkeztu zuen batzokiak. Linazasoro aurrelari beldurgarria zen, eta normalean Abaliarekin jokatzen zuen. Biak antxotarrak. Baina Abalia gaixotu egin zen orduan, eta beste atzelari bat bilatu behar izan zuen, Josetxo Milleskoa. Hogeita bi partida jokatu zituzten, eta 21 irabazi, Errenteriako batzokian jokatu zen finala barne, 1936ko otsailean edo martxoan, hor nonbait. Gipuzkoako Txapeldunak beraz, antxotarra eta altzatarra (nahiz Antxoko batzokia ordezkatu). Kopa oso polita zen diseinuz, estilizatua, dotorea. Ikurrina bat zeukan itsatsia, eta azpian “Gipuzkua’ko Txapelketa” jartzen zuen. Gerra heldu zen eta ikaratu egin ziren: ikurrina kendu, zaku batzutan bildu eta Millesko ikuiluan ezkutatu zuten. Gero, handik urteetara, kopa berriz atera eta zozketa egin zuten nork eramango: Antxora etorri zen. Juantxo Linazasoro aita bezain aurrelari bikaina izan dugu, palaz. Berak hartu zuen kopa aita hildakoan, eta kaliz bat baino distiratsuagoa dauka.”

Erreferentziak:

  • Joxe Orbegozo Altzako Tokiko Bilduman.
  • Manuel Zapirain: “Altza lenago zer zan“, in: Altza Hautsa Kenduz VI (2001), 53. or..
  • ALTZAKO HISTORIA MINTEGIA: Altzako euskarazko kronikak (1921-1936). Artiga Bilduma 7. Altzako Historia Mintegia (2010), (K 111, 112) 92, 94 orr.
sortze data: 2012-11-12 / eguneratze data: 2023-09-11

Jose Juanes Etxebeste

(1950 aldera)

Jose Juanes Etxebeste (Errenteria, 1892-06-03; Altza, 1964-02-08)

Altzako zinegotzi hautetsia 1931 eta 1936 artean. Alkatea 1931. urtean.

Gurasoak Angel Juanes Arburu eta Juliana Echeveste Michelena izan ziren, 1891ko urtarrilaren 15ean Irunen ezkondu zirenak. Jose Juanes Modesta Ibero Arregirekin ezkondu zen lehen aldiz, eta bost seme-alaba izan zituzten: 2 mutil eta 3 neska. Modesta, Jose Juanes kartzelan zegoela hil zen, eta Josefina ahizpa arduratu zen bikotearen bost seme-alabez. Jose Juanes bigarren aldiz ezkondu zen Josefina koinatarekin 1958an.

1934ko erroldan, lanbidez eskribau gisa agertzen da, eta Berran bizi da (Villas San Antonio).

Argia, 1930-09-07: “Sobron ur etxera joan dira Juanes’tar Jose abeslari bikaña eta baita ere Alkiza’tar Luis. Ondo ibili baño ura bearrian ez ardoa eran eta etorri.”[1]

1931ko udal hauteskundeetan, bere barrutian boto gehien izan zituen hautetsia izan zen, 205. Alkate aukeratzen dute, baina dimisioa ematen du osasun arrazoiengatik. Zinegotzi hautetsi izaten jarraitzen du, aldizka, Errepublikaren abagune politikoaren arabera, frankistek Altzan sartu ziren arte, 1936-09-13an.

[1]ALTZAKO HISTORIA MINTEGIA: Altzako euskarazko kronikak (1921-1936). Artiga Bilduma 7. Altzako Historia Mintegia (2010), (K 76) 53 or.

sortze data: 2012-11-11 / eguneratze data: 2021-04-19

Beretarbide Aristizaba, José Manuel

(1931-08-02)

Jose Manuel Beretarbide Aristizabal (Altza, 1898-07-22; Altza, ?)

Sasotegi-txiki (Molinao) etxean bizi zen. Jornalaria.

Altzako zinegotzi hautetsia 1931-1937 urte bitartean, abertzalea. Ebakuazioaren ondoren, Pablo Landa zinegotziarekin batera udal bulegoa ireki zuten Bilbon nazionalak sartu arte, 1937ko ekainean.

Bilboko erretiradaren ondoren atxilotu eta epaitu zuten.[1]

Erreferentziak:

  • BERETARBIDE, Joseba Imanol. Eusko Batzokiko lehendakaria. ALTZAKO HISTORIA MINTEGIA: Altzako euskarazko kronikak (1921-1936). Artiga Bilduma 7. Altzako Historia Mintegia (2010), (K 95,97) 74, 77 orr.
  • [1] Pares: indultados 1956
sortze data: 2012-11-11 / eguneratze data: 2021-04-19