Archivo de la categoría: Arquitectura

ECHEVERRIA Y CIA. Fundición de hierro y bronce

ROQUERO USSIA, Mª Rosario: La vida de Altza a través de sus actas municipales (1843-1900). Artiga Bilduma 5. Altzako Historia Mintegia (2002), 77 or.

sortze data: 27-11-2012 / eguneratze data: 27-11-2012

Alapunta, caserío

Disculpa, pero esta entrada está disponible sólo en Euskera.

sortze data: 27-11-2012 / eguneratze data: 30-07-2025

Garro, caserío

Disculpa, pero esta entrada está disponible sólo en Euskera.

sortze data: 27-11-2012 / eguneratze data: 30-07-2025

Aduriz, caserío

Dokumentazioa: [1390 Dura, Pes]; 1465; [1553 Juan Perez de Duriz]; 1561; 1620; 1626; 1635; 1703; 1719; 1764; 1782; 1861; 1862; 1894.
Oharrak: Oinetxea.

LANDA, Iñigo: «Auditz-Akular izena dela eta» In: estibaus.info (1999/11/16)

LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.

ROQUERO USSIA, Mª Rosario: La vida cotidiana en Altza en los siglos XVII y XVIII. Artiga Bilduma 2. Altzako Historia Mintegia (1997), 27,89, 95 orr.

ROQUERO USSIA, Mª Rosario: La vida de Altza a través de sus actas municipales (1843-1900). Artiga Bilduma 5. Altzako Historia Mintegia (2002), 52, 63 orr.

ZAPIRAIN, David; MORA, Juan Carlos: Altza: De los cubilares al Concejo. Formación y características del régimen jurídico-político altzatarra. Artiga Bilduma 1. Altzako Historia Mintegia (1996), 23, 26 orr.

sortze data: 27-11-2012 / eguneratze data: 30-07-2025

Otxoki, caserío

Disculpa, pero esta entrada está disponible sólo en Euskera.

sortze data: 27-11-2012 / eguneratze data: 31-07-2025

PELLIZAR. Puente

ROQUERO USSIA, Mª Rosario: La vida de Altza a través de sus actas municipales (1843-1900). Artiga Bilduma 5. Altzako Historia Mintegia (2002), 54 or.

sortze data: 27-11-2012 / eguneratze data: 27-11-2012

Zapiain, caserío

Ubicación: Sarrueta (43.29009, -1.95124)

Zapiain es un linaje afincado en Altza desde al menos el siglo XVI y ha tenido un protagonismo significativo junto a los Arzak, Casares, Aduriz, Berra y otros en la vida política y religiosa altzatarra.

La casa solar de los Zapiain se encuentra en Sarrueta, cerca del límite con el municipio de Astigarraga, entre el río Urumea y la carretera.

C201a-018

Foto: Joxerra, 1987

El actual caserío Zapiain no tiene un valor arquitectónico reseñable, pero sobrevive a la presión urbanística como testigo del solar originario del linaje.

La primera referencia que tenemos del apellido Zapiain en Altza es de 1523 (Juanes de Çapiain) y de la casa en 1620. Lope de Isasti en la relación de casas solares de Gipuzkoa que hizo en 1625, situaba erróneamente la casa solar Zapiain en Astigarraga.

Zapiain en la documentación: 1523 Juanes de Çapiain; 1620; 1626 Çapiain; 1635 Capiayn; 1645; 1719; 1764 Zapiain; Zapiain iuso; 1782; 1861 Zapin; 1863 Zapin; 1862 Zapin (2); 1894 Zapin. En América, Sapiaín (Luis de Sapiaín, 1714, Copiapó, Atacama, Chile).

Referencias:

  • La casa y apellido Zapiain en la Colección Local de Altza aquí.
  • Lope de Isastik 1625. urtean ZAPIAIN oinetxea Astigarragan kokatzen du (ISASTI, op. cit., 96. or.).
  • LANDA IJURKO, Iñigo: “Altzako etxeak eta baserriak dokumentuetan”, In: Altza, Hautsa Kenduz XII (2013), 21-67 orr.
  • ROQUERO USSIA, Mª Rosario: La vida cotidiana en Altza en los siglos XVII y XVIII. Artiga Bilduma 2. Altzako Historia Mintegia (1997), 16, 20, 44, 95 orr.
  • ROQUERO USSIA, Mª Rosario: La vida de Altza a través de sus actas municipales (1843-1900). Artiga Bilduma 5. Altzako Historia Mintegia (2002), 83,84 orr.
  • ZAPIRAIN, David; MORA, Juan Carlos: Altza: De los cubilares al Concejo. Formación y características del régimen jurídico-político altzatarra. Artiga Bilduma 1. Altzako Historia Mintegia (1996), 26 or.
sortze data: 27-11-2012 / eguneratze data: 31-07-2025

Berrabea, caserío

ROQUERO USSIA, Mª Rosario: La vida de Altza a través de sus actas municipales (1843-1900). Artiga Bilduma 5. Altzako Historia Mintegia (2002), 42,53,56 orr.

sortze data: 27-11-2012 / eguneratze data: 30-07-2025

Garrostegi, caserío

Disculpa, pero esta entrada está disponible sólo en Euskera.

sortze data: 27-11-2012 / eguneratze data: 30-07-2025

BUENAVISTA. Villa

ALTZAKO HISTORIA MINTEGIA: Altzako euskarazko kronikak (1921-1936). Artiga Bilduma 7. Altzako Historia Mintegia (2010), (K 17) 11 or.

sortze data: 08-11-2012 / eguneratze data: 08-11-2012

Txapiñene, caserío

Disculpa, pero esta entrada está disponible sólo en Euskera.

sortze data: 08-11-2012 / eguneratze data: 31-07-2025

Telleria, caserío

Disculpa, pero esta entrada está disponible sólo en Euskera.

sortze data: 08-11-2012 / eguneratze data: 31-07-2025

SASOTEGI

ALTZAKO HISTORIA MINTEGIA: Altzako euskarazko kronikak (1921-1936). Artiga Bilduma 7. Altzako Historia Mintegia (2010), (K 43) 19 or.

ROQUERO USSIA, Mª Rosario: La vida de Altza a través de sus actas municipales (1843-1900). Artiga Bilduma 5. Altzako Historia Mintegia (2002), 55 or.

sortze data: 08-11-2012 / eguneratze data: 27-11-2012

Papin, caserío

Disculpa, pero esta entrada está disponible sólo en Euskera.

sortze data: 08-11-2012 / eguneratze data: 31-07-2025

NIEVES-ENEA. Sidreria

ALTZAKO HISTORIA MINTEGIA: Altzako euskarazko kronikak (1921-1936). Artiga Bilduma 7. Altzako Historia Mintegia (2010), (K 19) 12 or.

sortze data: 08-11-2012 / eguneratze data: 08-11-2012

Laskiñene, caserío

Disculpa, pero esta entrada está disponible sólo en Euskera.

sortze data: 08-11-2012 / eguneratze data: 30-07-2025

Larditxiki, caserío

Disculpa, pero esta entrada está disponible sólo en Euskera.

sortze data: 08-11-2012 / eguneratze data: 30-07-2025

Kataliñene, caserío

Disculpa, pero esta entrada está disponible sólo en Euskera.

sortze data: 08-11-2012 / eguneratze data: 30-07-2025

Kastillun, caserío

Disculpa, pero esta entrada está disponible sólo en Euskera.

sortze data: 08-11-2012 / eguneratze data: 30-07-2025

JUANENE. casa

ALTZAKO HISTORIA MINTEGIA: Altzako euskarazko kronikak (1921-1936). Artiga Bilduma 7. Altzako Historia Mintegia (2010), (K 144,145, 154)  121, 122, 127 orr.

sortze data: 08-11-2012 / eguneratze data: 08-11-2012

Illarregi, caserío

Disculpa, pero esta entrada está disponible sólo en Euskera.

sortze data: 08-11-2012 / eguneratze data: 30-07-2025

Ibarburu, caserío

Disculpa, pero esta entrada está disponible sólo en Euskera.

sortze data: 08-11-2012 / eguneratze data: 30-07-2025

IBARBIA. Casa

ALTZAKO HISTORIA MINTEGIA: Altzako euskarazko kronikak (1921-1936). Artiga Bilduma 7. Altzako Historia Mintegia (2010), (K 87)  66 or.

sortze data: 07-11-2012 / eguneratze data: 07-11-2012

Garberabea, caserío

Disculpa, pero esta entrada está disponible sólo en Euskera.

sortze data: 07-11-2012 / eguneratze data: 30-07-2025

Eguzkitza, caserío

Disculpa, pero esta entrada está disponible sólo en Euskera.

sortze data: 07-11-2012 / eguneratze data: 30-07-2025

Basotxiki, caserío

Parece ser que se construyó a comienzos del presente siglo. Desapareció derribado entre 1971-1973.

Según Patxi Lazkano, construido en 1903. Constaba de dos viviendas. En una vivienda vivía Ignacio Garmendia, del caserío Txandarmene de Intxaurrondo, quien tuvo varios hijos. En la otra vivienda, Juan Zabaleta, que vino de Leitza. Tuvo varios hijos: Paco, Vitoriano, Juanito y Angel. (LAZKANO, Patxi: Historia de San Sebastián, Alza e Intxaurrondo», Donostia, 1996)

ALTZAKO HISTORIA MINTEGIA: Altzako euskarazko kronikak (1921-1936). Artiga Bilduma 7. Altzako Historia Mintegia (2010), (K 141) 120 or.

sortze data: 07-11-2012 / eguneratze data: 30-07-2025

Balerdiene. caserío

ALTZAKO HISTORIA MINTEGIA: Altzako euskarazko kronikak (1921-1936). Artiga Bilduma 7. Altzako Historia Mintegia (2010), (K 61)  37 or.

ROQUERO USSIA, Mª Rosario: La vida cotidiana en Altza en los siglos XVII y XVIII. Artiga Bilduma 2. Altzako Historia Mintegia (1997), 34, 95 orr.

sortze data: 07-11-2012 / eguneratze data: 30-07-2025

Artxipi, caserío

Disculpa, pero esta entrada está disponible sólo en Euskera.

sortze data: 07-11-2012 / eguneratze data: 30-07-2025

Artolategi, caserío

Disculpa, pero esta entrada está disponible sólo en Euskera.

sortze data: 07-11-2012 / eguneratze data: 30-07-2025

Arroas, caserío

Disculpa, pero esta entrada está disponible sólo en Euskera.

sortze data: 07-11-2012 / eguneratze data: 30-07-2025

Amoreder, caserío

Disculpa, pero esta entrada está disponible sólo en Euskera.

sortze data: 07-11-2012 / eguneratze data: 30-07-2025

Alamoria, caserío

Disculpa, pero esta entrada está disponible sólo en Euskera.

sortze data: 07-11-2012 / eguneratze data: 30-07-2025

Aizpurutxo, casa

Kokapena:

Lau Haizeta kalea, 1

Datuak:

  • 1906. urtean eraikia (Gipuzkoako katastroa)
  • 1914, Joaquin Aizpurua, apaiza (elizaren inaugurazioa)
  • 1927, Joaquin Aizpurua, apaiza (San Luis elizaren inaugurazioa)
  • 1931-36 EAJ-PNV alderdiaren batzokia (beste batzoki bat zegoen Ibarbia etxean, Herreran)
  • 1950 “Herederos de Don Joaquín Aizpúrua”. Lizentzia Aizpurutxon obrak egiteko (Udal Artxiboa)

Joaquin Aizpurua apaiza

Joaquín Mª Aizpurua Casares

(Usurbil-Zubieta, 1860-12-28 / Altza, 1928)

Genealogia: AIZPURUA CASARES

  • (Usurbil, 1798-06-16) Modesto Aizpurua Zubeldia ++  (Altza, 1793-08-08) Mª Rita Casares Larrumbide (Altzan ezkonduak, 1821-07-15)
    • (Usurbil, 1822-04-27) Jose Maria ++ (Altza, 1825-08-12) Mª Josefa [Juana/Susana] Casares Larrumbide (Altzan ezkonduak 1852-02-14)
          • 1852-10-14 Jose Calisto
          • 1853-07-19 Jose Luis
          • 1855-02-15 Maria Carmen
          • 1857-01-16         Miguel Maria Fulgencio
          • 1858-11-17         Maria Vitoria
          • 1860-12-28         Joaquin Maria, Altzako apaiza
          • 1862-04-18         Miguel Anastasio
          • 1863-12-22         Jose Ygnacio Tomas
          • 1866-03-13         Jose Leandro, Altzako medikua
          • 1868-06-29         Petra Josefa
    • 1824-03-26         Jose Joaquin Maria
    • 1827-04-13         Miguel Antonio
    • 1829-12-10         Juan Miguel
    • 1833-03-14         Pedro Jose

«Boneteak»

Se trata de dos piezas de piedra tallada, de 55 x 55 x 40 cm cada una, colocadas actualmente en el pórtico lateral sur de la iglesia San Marcial. Su ubicación original era como remate de las jambas del portón de acceso al jardín de la casa Aizpurutxo. Su forma recuerde a la de los bonetes presbiterales, probablemente en referencia al propietario de la casa y coadjutor de San Marcial, el sacerdote Joaquín Aizpurua.

Erreferentziak:

  • ALTZAKO HISTORIA MINTEGIA: Altzako euskarazko kronikak (1921-1936). Artiga Bilduma 7. Altzako Historia Mintegia (2010), (K 43,57,64, 81)  19, 34, 41, 59 orr.
      • 19. or. «Aizpurutxo’ko Zugasti’tar Anixeto»
      • 34. or. «Martillungo Migel Aizpurutxoko Juanitoren kontra» [pilota]
      • 41. or.: «Gaxorik luze-xamar egon ondoren, il da Aizpurutxoko Berra’tar Joxe Manuel.»
      • 59. or. «Astelenian bildu giñan Aitzpurutxo’ko batzoki berriyan abertzale talde ederra. Berrogeita amarretik gora giñan, eta ori guztiyak bildu ez giñalarik…» 1931-08-02
  • 1934. urteko errolda: Aizpurutxo
      • Albizu Maiza María Manuela
      • Apalategui Albizu José María
      • Apalategui Dorronsoro Lorenzo
      • Dorronsoro Echeverira Francisca
      • Elorza Oñativia Carlota
      • Mugica Laborda José Luis
      • Mugica Laborda José María        H (sic) 29 Sacerdote
      • Mugica Laborda Visitación
      • Zapirain Aramburu J. Antonia
      • Zugasti Arocena Anselmo
      • Zugasti Elorza Fermín
sortze data: 07-11-2012 / eguneratze data: 01-05-2021

ITURRIAGA DOU, José M. Arquitecto

HERRERAS MORATINOS, Beatriz: Altza Historia y Patrimonio. Artiga Bilduma 4, Altzako Historia Mintegia (2001), 101 or.

sortze data: 06-11-2012 / eguneratze data: 06-11-2012

AGUIRRE, Juan María. Arquitecto

HERRERAS MORATINOS, Beatriz: Altza Historia y Patrimonio. Artiga Bilduma 4, Altzako Historia Mintegia (2001), 100 or.

sortze data: 06-11-2012 / eguneratze data: 06-11-2012

MARIE BRIZARD. Enpresa licorera

HERRERAS MORATINOS, Beatriz: Altza Historia y Patrimonio. Artiga Bilduma 4, Altzako Historia Mintegia (2001), 94 or.

sortze data: 06-11-2012 / eguneratze data: 06-11-2012